Dầu nhớt là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất hoạt động và tuổi thọ của động cơ. Trên thị trường hiện nay, dầu nhớt được chia thành hai nhóm chính là dầu nhớt đơn cấp và dầu nhớt đa cấp. Sự khác biệt giữa hai loại này không chỉ nằm ở tính năng, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất hoạt động và tuổi thọ của động cơ.
Để phân biệt hai loại dầu này thường dựa vào cách phân loại theo tiêu chuẩn SAE - do Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Hoa Kỳ quy định. Vậy đâu là lựa chọn phù hợp cho động cơ xe của bạn? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn và đưa ra quyết định chính xác khi thay dầu cho xe.
Dầu nhớt đa cấp là gì?
Dầu nhớt đa cấp (multigrade oil) là loại dầu nhớt được sản xuất để hoạt động tốt trong nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau, từ thời tiết lạnh đến thời tiết nóng. Nhờ công thức đặc biệt, dầu đa cấp có thể thay đổi độ đặc hoặc loãng tùy theo nhiệt độ môi trường.
Vì vậy, dầu đa cấp giúp bảo vệ động cơ máy móc hiệu quả hơn và tăng độ bền cho động cơ tốt hơn so với loại dầu đơn cấp (single grade) thông thường, vốn chỉ phù hợp sử dụng ở một mức nhiệt độ cố định.
Dầu nhớt đa cấp có gì khác với nhớt đơn cấp?
Khả năng hoạt động trong điều kiện nhiệt độ khác nhau
Dầu nhớt đơn cấp: Là loại dầu có độ nhớt cố định, tức là chỉ phù hợp để sử dụng trong một mức nhiệt độ nhất định. Khi nhiệt độ thay đổi, đặc biệt là khi trời lạnh hoặc động cơ quá nóng, dầu không thể tự điều chỉnh được độ đặc hay loãng để thích nghi, nên dễ gây ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn và bảo vệ máy.
Dầu nhớt đa cấp: Hoạt động tốt trong nhiều điều kiện nhiệt độ khác nhau, cả khi thời tiết lạnh đến lúc nhiệt độ tăng cao, giúp bảo vệ động cơ hiệu quả hơn.
Ký hiệu SAE trên bao bì sản phẩm
Dầu nhớt đơn cấp
Ví dụ: SAE 40, SAE 30,... là một loại dầu đơn cấp, chỉ có một chỉ số độ nhớt và không có ký hiệu “W” (dùng cho điều kiện lạnh). Khi khởi động nguội nhất là vào buổi sáng, dầu nhớt khó luân chuyển bên trong động cơ, khiến xe khó nổ máy. Ngược lại, khi động cơ hoạt động lâu và trở nên rất nóng, dầu có thể bị loãng quá mức, làm giảm khả năng bôi trơn và bảo vệ các bộ phận kim loại bên trong động cơ.
Dầu nhớt đa cấp
Ví dụ: Chỉ số 10W40 thuộc nhóm dầu nhớt đa cấp, được thiết kế để hoạt động tốt ở cả nhiệt độ thấp và nhiệt độ cao.
- “10W”: Chữ “W” viết tắt của “Winter” (mùa đông). Con số 10 trước chữ “W” biểu thị độ nhớt của dầu ở nhiệt độ lạnh. Số càng thấp thì dầu càng loãng, giúp bôi trơn nhanh chóng cho các chi tiết máy trong động cơ khi khởi động nguội.
- “40”: con số sau chữ “W” thể hiện độ nhớt của dầu khi động cơ hoạt động ở nhiệt độ cao. Số càng lớn thì dầu càng đặc khi nóng, nghĩa là nó giữ được độ bôi trơn tốt hơn khi máy nóng hoặc khi chạy đường dài hoặc tải nặng.
Lợi ích nổi bật của dầu nhớt đa cấp
1. Khởi động dễ dàng hơn trong thời tiết lạnh
Một trong những ưu điểm lớn của dầu nhớt đa cấp là khả năng hoạt động tốt khi trời lạnh hoặc vào sáng sớm khi khởi động lạnh.
Trong điều kiện thời tiết lạnh, dầu nhớt thông thường ( dầu đơn cấp) sẽ trở nên đặc hơn, khiến việc bơm dầu đến các chi tiết động cơ chậm, gây khó khăn khi khởi động máy.
Điều này giúp bôi trơn các chi tiết máy ngay từ lúc khởi động, giảm thiểu mài mòn và tránh hư hỏng trong giai đoạn “nguội máy” - thời điểm dễ gây tổn hại nhất cho động cơ. Nhờ đó, xe nổ máy nhẹ nhàng hơn, không bị "ì" và vận hành ổn định ngay từ đầu.
2. Bảo vệ động cơ hiệu quả khi máy nóng
Khi động cơ hoạt động, nhiệt độ bên trong tăng cao, dầu nhớt có thể bị loãng do nhiệt độ cao, lớp màng dầu giữa các chi tiết kim loại sẽ mất đi, dẫn đến hiện tượng ma sát, nóng máy, thậm chí gây bó kẹt piston. Dầu nhớt đa cấp được thiết kế để khắc phục vấn đề này: nó có khả năng duy trì độ nhớt ổn định ngay cả khi động cơ nóng lên. Điều này đảm bảo rằng các chi tiết bên trong luôn được bảo vệ, động cơ hoạt động trơn tru hơn trong điều kiện vận hành liên tục hoặc khi di chuyển đường dài.
3. Phù hợp với nhiều điều kiện thời tiết và môi trường khác nhau
Một ưu điểm lớn của dầu đa cấp là khả năng hoạt động linh hoạt trong nhiều điều kiện thời tiết và môi trường khác nhau. Ở Việt Nam, thời tiết thường thất thường “sáng nắng, chiều mưa” và điều này đòi hỏi loại dầu nhớt có thể thích nghi tốt. Dầu đa cấp là giải pháp tối ưu giúp động cơ hoạt động tốt cả khi nhiệt độ thấp lẫn nhiệt độ cao.
4. Giúp kéo dài tuổi thọ động cơ
Việc bảo vệ động cơ tốt trong mọi điều kiện vận hành đồng nghĩa với việc giảm thiểu mài mòn, ngăn ngừa hư hỏng và kéo dài tuổi thọ động cơ. Dầu nhớt đa cấp luôn giữ cho động cơ được bôi trơn đầy đủ từ lúc mới khởi động đến khi chạy ở tốc độ cao và tải nặng. Nhờ đó, các chi tiết quan trọng như piston, xéc-măng, trục cam hay bạc đạn luôn hoạt động trong điều kiện ổn định, ít bị hao mòn.
5. Tiết kiệm nhiên liệu
Khi độ nhớt được duy trì ở mức lý tưởng, động cơ sẽ hoạt động nhẹ nhàng hơn, giảm lực cản bên trong giúp tiết kiệm nhiên liệu. Dầu quá đặc sẽ khiến động cơ khó khởi động, còn dầu quá loãng sẽ giảm hiệu suất bôi trơn, cả hai đều là nguyên nhân làm tăng mức tiêu hao nhiên liệu. Dầu đa cấp khắc phục được cả hai tình trạng trên bằng cách giữ dầu nhớt luôn hoạt động ở trạng thái ổn định. Nhờ đó, xe chạy "bốc", mượt mà hơn và không tiêu tốn quá nhiều xăng hoặc dầu diesel, rất phù hợp với người sử dụng xe thường xuyên như xe công nghệ, xe chạy dịch vụ hay xe gia đình.
6. Phù hợp với hầu hết các loại xe hiện đại
Dầu nhớt đa cấp hiện nay là lựa chọn tiêu chuẩn cho hầu hết các dòng xe hiện đại, từ xe tay ga, xe số, xe côn tay phân khối lớn đến các dòng ô tô con, xe bán tải hoặc xe tải nhẹ, tải nặng. Các hãng sản xuất xe như Honda, Yamaha, Toyota, Hyundai… đều khuyến nghị sử dụng dầu đa cấp cho động cơ vì khả năng bảo vệ toàn diện. Người dùng chỉ cần lựa chọn đúng cấp độ nhớt (ví dụ như 10W-30, 10W-40, 5W-30…) và các chỉ số kỹ thuật khác (như API, JASO,...) theo khuyến nghị của nhà sản xuất và phù hợp với xe của mình là có thể yên tâm sử dụng lâu dài.
Dầu nhớt đa cấp phù hợp với xe nào?
Dầu nhớt đa cấp phù hợp với gần như tất cả các dòng xe hiện nay, đặc biệt là các xe đời mới như:
- Xe tay ga: Vision, Lead, Air Blade, SH Mode, SH 125i/150i, PCX,…
- Xe số, xe côn tay: Wave Alpha, Wave RSX, Blade, Future, Super Cub C125, Winner X, R15, CB150R…
- Các dòng xe ô tô, xe hơi, xe du lịch, xe tải, bán tải từ các thương hiệu như: Toyota, Hyundai, Elantra, Kia, Sorento, Mazda, Ford, Everest, Honda,…
Trong khi đó, dầu nhớt đơn cấp phù hợp với máy móc nông nghiệp, công nghiệp đời cũ (máy phát, máy gặt, máy cày, máy nổ) thường hoạt động trong môi trường nhiệt độ ổn định hoặc một số ứng dụng kỹ thuật đặc biệt ( như máy nén khí, hộp số công nghiệp) yêu cầu loại dầu đơn cấp nhất định theo thông số kỹ thuật riêng.
Top các dầu nhớt đa cấp được ưa chuộng hiện nay
Dầu nhớt đa cấp cho ô tô
1. Dầu Nhớt Xe Ô tô Voltronic 5W30
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xe-oto-voltronic-5w30-gt-1l
2. Dầu Nhớt Xe Ô tô Voltronic 5W40
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xe-oto-voltronic-5w40-gt-1l
3. Dầu Nhớt Xe Ô tô Essenza UXP 5W30
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xe-o-to-essenza-uxp-5w30-4l
Dầu nhớt đa cấp cho xe máy
1. Dầu Nhớt Xe Tay Ga Xado Red Boost 5w30
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xado-red-boost-5w30-sp-1l
2. Dầu Nhớt Xe Tay Ga Voltronic EVO Scooter 10w40
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xe-tay-ga-voltronic-evo-scooter-4t-edition-10w40-800ml
3. Dầu Nhớt Xe Số Voltronic EVO EC Race 10w40
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xe-so-voltronic-evo-ec-race-10w40-1l
4. Dầu Nhớt Xe Moto Xado Red Boost 10w40
Xem thông tin sản phẩm: https://expresscenter.vn/products/dau-nhot-xe-moto-xado-red-boost-10w40-1l
Trên đây là những chia sẻ giúp bạn hiểu rõ hơn về dầu nhớt đa cấp, sự khác biệt so với dầu nhớt đơn cấp. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích, giúp bạn dễ dàng phân biệt hai loại dầu nhớt này và đưa ra quyết định đúng đắn khi chăm sóc và bảo dưỡng xe.